رسانه و سیاست: رقصی سوئیسی
رسانه و سیاست: رقصی سوئیسی
پشت پردۀ سیاست، سیاستمداران و روزنامهنگاران، چگونه با هم تعامل میکنند؟ اسکوامب کامرانو، با مصاحبه با 76 نمایندۀ مجلس و 161 روزنامهنگار، تلاش کرده است این روابط را در سوئیس شناسایی کند.

نوشتۀ استفان راس موهل*
ترجمۀ عباس مقامی
تحقیقی درباره ارتباط سیاستمداران و
روزنامهنگاران در شهر برن، نتایج جالبی درباره اثر متقابل رسانه و دولت منتشر
کرده است.
آیا تعامل روزنامهنگاران و
سیاستمداران در ایالتهای کوچک، نسبت به ملتهایی بزرگتر مانند آلمان، فرانسه یا
ایتالیا متفاوت است؟ «استفانی اسکواب کامرانو» در رساله دکترایش در دانشگاه زوریخ،
به این پرسش پرداخته است. تحقیق او بر سیاست ملی سوئیس تمرکز میکند، اما نتایج آن
میتواند در دیگر کشورهای کوچک اروپایی، مثل اتریش نیز صادق باشد.
تحقیق او تلاش میکند فرایندهای میانی سیاست را برجسته کند، فرایندهایی که در پشت پرده عرصه سیاست ملی اتفاق میافتد.
نتایج تحقیق روشن است. اولین نتیجه جالب اینکه در کشور کوچکی مانند سوئیس، بیش از یک سوم اعضای پارلمان، چندین بار در ماه با روزنامهنگاران ارتباط دارند. در نتیجه، پوشش رسانهای سیاست، مایل است بر نخبگان پارلمانی تمرکز کند؛ بخصوص آنهایی که رهبری احزاب سیاسی، گروههای پارلمانی یا دیگر کمسیونهای دولتی را برعهده دارند.
مورد جالب دیگر اینکه تعداد خبرنگاران پارلمانی در نسبت با دیگر روزنامهنگارانی که ارتباطات شخصی نزدیکی با سیاستمداران دارند، کمتر است. در مقابل، سردبیران شخصاً چنین رفاقتهایی را به وجود میآورند. اگرچه، این سردبیران ارشد نقهای فراوانی میشنوند. اسکواب کامرانو معتقد است سیاستمداران اغلب وقتی میخواهند درباره پوشش رسانهای شکایت کنند با سردبیران تماس میگیرند. این دلیلی است که نشان میدهد چرا سردبیران احساس میکنند تعامل با سیاستمداران، پرتنشتر از دیگر حرفهایهای رسانهای است. در مقایسه با تحقیقی که 20 سال قبل توسط پارلمان فدرال و بوسیله «آلریخ ساکسر» منتشر شد، نقش روزنامهنگاران، دیگر به عنوان سخنگوی دولت و مجلس، تعریف نمیشود.
تفاوتهای جالبی وجود دارد درباره اینکه سیاستمدارانِ مذکر و مؤنث، چگونه با رسانهها تعامل میکنند. اعضای مؤنث پارلمان، نسبت به همکاران مذکر خود، به ندرت با حرفهایهای رسانهای ارتباط برقرار میکنند. روزنامهنگاران مؤنث هم در نسبت با رقیبان مذکرشان، به ندرت با اعضای پارلمان تماس میگیرند. یافتۀ غیرمنتظرۀ دیگر اینکه به نظر میرسد تفاوت اندکی در نوعِ تعامل روزنامهنگاران و سیاستمداران، در مناطق زبانی مختلف این کشور وجود دارد.
مبنای بررسیِ مشاهدات تحقیق، اعضای پارلمان، خبرنگاران پارلمانی رسمی و سردبیرانی بوده است که با سیاست ملی در ارتباطاند. در مجموع 76 عضو پارلمان و 161 روزنامهنگار، پرسشنامه را پر کردهاند. نویسنده یادآور میشود که اگرچه نتایج تحقیقش بر اساس اظهاراتِ مصاحبهشوندگان است؛ اما ممکن است رفتار واقعی آنها، متفاوت از این اظهارات باشد. به همین دلیل است که دادهها را باید با احتیاط استفاده کرد. برای مثال، ممکن است شرکتکنندگان مؤنث در تحقیق، میزان تماسها را کم تخمین زده باشند. در حالی که مردان آن میزان را بیش از واقعیت برآورد کردهاند.
اکثر مسیری که تحقیق پیموده است، در دیگر کشورهای کوچک هم میتواند استفاده شود. اما برخی چیزها، ویژه سوئیس است که قبل از بکارگیری و تعمیم این نتایج به دیگر کشورها، باید به آن توجه کرد. اسکواب میگوید: «در مقایسهای بینالمللی، پارلمان سوئیس، با توجه به میزان درآمد، هزینهها و زمان مصرفی برای فعالیتهای پارلمانی، یکی از غیرحرفهایترین نهادهای قانونگذاری است». به علاوه «هیچ کشور دیگری نیست که در این سطح، رأی مردمی و دموکراسی مستقیم را عملیاتی کند».
منصفانه است بگوییم دستگاه پارلمانی به شدت حرفهایِ سوئیس که برای مدت مدیدی، مشخصۀ زندگی روزمرۀ سیاسی سوئیس بوده است، در واقع امر، قالبی برای رابطۀ اعضای پارلمان و روزنامهنگاران شکل نداده، اما در سازوکارهای سیاسیِ هر جای دیگری از دستگاه سیاست، تأثیر داشته است.
* استفان راس موهل، از اکتبر سال 2003، رئیسِ دایرۀ مطالعات روزنامهنگاری اروپایی است. به علاوه در دانشگاه دلا سوئیزرا، به تدریس روزنامهنگاری و مدیریت رسانه مشغول است.
لینک یادداشت : http://tarjomaan.com/vdch.vnqt23nvwftd2.html